Brukiew
Inne nazwy: karpiel lub kwaki
Brukiew jadalna to warzywo korzeniowe o twardej, pomarszczonej skórze. Może mieć odcienie szaro-zielone lub szaro-fioletowe. W Polsce szczególnie popularna była podczas trudnych czasów, takich jak I i II wojna światowa, kiedy stanowiła podstawowy składnik diety. Obecnie jest bardziej ceniona w krajach skandynawskich oraz przez osoby dbające o zdrową, niskokaloryczną dietę. To warzywo jednoroczne, którego liście osiągają około 40–60 cm wysokości. Bulwy z kolei mogą mieć do 1 kg wagi. Brukiew zawiera wiele cennych składników odżywczych, takich jak witaminy z grupy B, witamina C, magnez, wapń, oraz karotenoidy. Obok tej jadalnej, wyróżnić można jeszcze brukiew pastewną, która uprawiana jest jako pasza dla zwierząt.
Kwaki uprawia się w klimacie umiarkowanym i chłodnym. Wysiewa się ją wczesną wiosną, gdy temperatura wynosi około 10°C. Gleba powinna być dobrze przepuszczalna i wilgotna. Co ważne – roślina wymaga regularnego podlewania, szczególnie w okresach suszy. Zbiory przeprowadza się późną jesienią, kiedy bulwy osiągają odpowiednią wielkość.
Wartości odżywcze Brukwi
| Kalorie | 37 kcal na 100 g |
|---|---|
| Błonnik | 2,5 g na 100 g |
| Białko | 1,2 g na 100 g |
| Zawartość | witamina C, witaminy z grupy B, witamina K karotenoidy, wapń, magnez, fosfor, potas |
| Właściwości zdrowotne | działa przeciwzapalnie, wzmacnia odporność, wspiera układ pokarmowy, pomaga w detoksykacji organizmu |
Komu szczególnie zaleca się jedzenie brukwi?
Brukiew poleca się szczególnie osobom, które chcą wzbogacić swoją dietę w błonnik, witaminę C oraz przeciwutleniacze. Ze względu na zawartość siarki, karotenoidów i witaminy C, jest idealna dla osób dbających o kondycję skóry, włosów i paznokci. Warzywo to jest także cennym źródłem antyoksydantów, które mogą pomóc w ochronie przed stresem oksydacyjnym i nowotworami. Ponadto karpiel jest idealnym uzupełnieniem diety dla wegetarian i wegan. Skutecznie bowiem dostarcza niezbędne składniki odżywcze i błonnik wspomagający trawienie. Jest też stosunkowo niskokaloryczna, co czyni ją idealnym składnikiem diety odchudzającej.
Kto nie powinien spożywać brukwi?
Brukiew, pomimo wielu zalet, może być niewskazana dla dwóch grup osób. Pierwszą są osoby z chorobami tarczycy – ze względu na zawartość związków goitrogennych, które mogą hamować przyswajanie jodu. Kolejną grupą są ludzie z wrażliwym układem pokarmowym – ze względu na zawartość błonnika, może powodować wzdęcia lub dyskomfort trawienny, zwłaszcza u osób z zespołem jelita drażliwego
Brukiew w kuchni
Kwaki to warzywo, które można wykorzystać w wielu potrawach. Często stosowana jest jako zamiennik ziemniaków lub składnik zup i potraw jednogarnkowych. Ma charakterystyczny, lekko ostry, kapuściany smak, który doskonale komponuje się z innymi warzywami.
Przykładowe potrawy to na przykład:
- purée – kremowa pasta z brukwi, podawana z masłem i przyprawami, doskonała jako dodatek do mięsa;
- zupa z brukwi – tradycyjna zupa z dodatkiem ziemniaków i marchwi;
- pieczona brukiew – podawana jako zdrowy dodatek do mięs, typowa dla kuchni fińskiej;
- sałatka – lekka sałatka z brukwi, marchewki i chrzanu.
Przydatne wskazówki:
Wybór
Podczas wyboru brukwi należy zwrócić uwagę na to, aby skórka była twarda i bez widocznych plam – przebarwienia mogą świadczyć o procesie psucia się warzywa. Aby sprawdzić, czy warzywo jest świeże, można dodatkowo na nie nacisnąć. Czynność ta nie powinna pozostawić żadnego odkształcenia.
Przechowywanie
Brukiew należy przechowywać w chłodnym (0°C-5°C), ciemnym i wilgotnym miejscu. Doskonale w tym celu sprawdzi się piwnica, gdzie warzywo może zachować świeżość nawet przez kilka miesięcy. W warunkach domowych można ją również trzymać w lodówce, gdzie pozostanie świeża przez około 2-3 tygodnie. Kwaki można również zamrozić. Przed tym należy ją jednak blanszować.
Jak jeść brukiew?
Spożywanie brukwi może odbywać się na surowo oraz gdy jest gotowana lub pieczona. Odpowiednie jej przygotowanie pomaga złagodzić jej charakterystyczny ostry posmak. Podobnie jak ziemniaki można ją serwować jako dodatek do zup, mięs lub sałatek.
