Kalafior
Kalafior to jednoroczna roślina z rodziny kapustowatych. Ma gruby, walcowaty pęd główny, z którego wyrasta zwarta, mięsista struktura zwana różą. Jej powierzchnia jest delikatnie pofałdowana i gęsto upakowana. Z wyglądu przypomina zbity bukiet małych pąków kwiatowych. Najczęściej spotykaną odmianą jest kalafior o śnieżnobiałej barwie, ale występuje także w odcieniach kremowym, jasnozielonym oraz fioletowym. Liście rośliny są duże, szerokie i mają lekko pofalowane brzegi, otaczając różę. Warzywo charakteryzuje się niską kalorycznością, dostarczając tylko 25 kcal na 100 g, a przy tym jest bogate w witaminy (szczególnie C i K) oraz minerały, takie jak wapń, magnez i potas. Regularne spożywanie kalafiora wspiera układ odpornościowy i może mieć działanie przeciwnowotworowe. Ze względu na swoje właściwości jest powszechnie wykorzystywany w kuchni, jako dodatek do zup, sałat oraz wielu innych dań.
Uprawa kalafiora wymaga odpowiednich warunków, ale nie jest trudna. Roślina najlepiej rośnie w umiarkowanym i chłodnym klimacie przy temperaturze 15-20°C. Nasiona należy wysiewać w rozsadzie. Odmiany wczesne sadzi się w połowie kwietnia, a średnie i późne w czerwcu i lipcu. Kalafior preferuje żyzne, próchnicze gleby o pH 6,0-7,0, zdolne do zatrzymywania wilgoci. Wymaga regularnego podlewania, szczególnie podczas zawiązywania i dorastania róż. Optymalna wilgotności gleby wynosi 75-80%.
Wartości odżywcze kalafiora
| Kalorie | 25 kcal na 100 g |
|---|---|
| Białko | 1,9 g na 100 g |
| Błonnik | 2 g na 100 g |
| Zawartość | witamina C, witamina K, kwas foliowy, witaminy z grupy B, witamina E |
| Właściwości zdrowotne | działa przeciwnowotworowo, wspiera układ odpornościowy, poprawia funkcjonowanie układu pokarmowego, sercowo-naczyniowego i nerwowego, wzmacnia układ odpornościowy, poprawia metabolizm |
Komu szczególnie zaleca się jedzenie kalafiora?
Kalafior to warzywo, które przynosi wiele korzyści zdrowotnych i powinno znaleźć się w diecie różnych grup. Powinny go jeść przede wszystkim osoby:
- Dbające o zdrowie układu odpornościowego – dzięki wysokiej zawartości witaminy C, wspiera naturalne mechanizmy obronne organizmu.
- Chcące poprawić metabolizm – niskokaloryczny i bogaty w błonnik, sprzyja utrzymaniu zdrowej masy ciała i poprawia trawienie.
- Stawiające na profilaktykę antynowotworową – regularne spożywanie może pomóc w prewencji nowotworów ze względu na jego działanie przeciwnowotworowe.
- Dbające o zdrowie serca – składniki odżywcze w kalafiorze korzystnie wpływają na układ sercowo-naczyniowy.
Kto nie powinien spożywać kalafiora?
Kalafiora powinny unikać osoby z refluksem, zespołem jelita drażliwego oraz SIBO. Mogą one bowiem odczuwać wzdęcia i dyskomfort trawienny po jego spożyciu, ponieważ zawiera oligosacharydy fermentujące w jelitach. Osoby z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy, a także chorobą Hashimoto również powinny spożywać go w ograniczonej ilości. Warzywo posiada bowiem goitrogeny, które zaburzają wchłanianie jodu. Związki te jednak znacznie zmniejszają swoją gęstość po odpowiedniej obróbce termicznej. Osoby z dną moczanową powinny ograniczyć jego spożycie, ze względu na puryny, które mogą nasilać objawy tej choroby. Pacjenci przyjmujące leki rozrzedzające krew również powinny być ostrożne ze spożywaniem tego warzywa. Zawiera ono bowiem witaminę K, która wpływa na ich działanie.
Zastosowanie kalafiora w kuchni
Kalafior to warzywo, które znalazło szerokie zastosowanie w kuchniach na całym świecie. Dzięki swojemu delikatnemu smakowi i wielu możliwościom przygotowania, stanowi doskonałą bazę dla wielu potraw. Warzywo można gotować, piec, smażyć, grillować, a nawet kisić. Coraz częściej wykorzystywane jest również jako zdrowsza alternatywa dla tradycyjnych składników. Przykładem może być kalafiorowy „ryż” czy spody do pizzy.
Przykładowe potrawy, które można przygotować z kalafiora, to:
- Krem z kalafiora, kurkumy i chili – delikatna zupa z intensywnym smakiem przypraw.
- Zupa kalafiorowa z ziemniakami i marchewką – klasyczna zupa, sycąca i rozgrzewająca.
- Kotleciki z kalafiora – wegetariańska przekąska, idealna na obiad lub kolację.
- Curry wegetariańskie z batatami i orzechami nerkowca – aromatyczne danie pełne zdrowych składników.
Przydatne wskazówki:
Wybór
Wybierając kalafior, należy zwrócić uwagę na jasny kolor jego róży oraz jej gęstość — powinna być twarda i zwarta. Dobrze, jeśli warzywo nie ma uszkodzeń na liściach. Należy unikać egzemplarzy z żółtymi plamami i miękką różyczką, ponieważ wskazuje to na starzenie się produktu. Zwiędnięte i brązowe liście również mogą o tym świadczyć.
Jak przechowywać kalafior?
Kalafior najlepiej przechowywać w lodówce lub w piwnicy, w temperaturze 4-7°C, w plastikowym worku z dziurkami. W takich warunkach warzywo utrzyma świeżość od 2 do 6 tygodni, w zależności od odmiany. Można go również mrozić. Aby to zrobić, warto go przedtem zblanszować przez 3-5 minut i podzielić na różyczki. W zamrażarce wytrzyma do roku.
Jak jeść kalafior?
Kalafior można spożywać w różnych formach – na surowo, gotowany, pieczony lub grillowany. Świeży, doskonale nadaje się do sałatek, a gotowany można podać z masłem i bułką tartą. Po zblanszowaniu jest idealnym składnikiem do grillowania z przyprawami. Warzywo można także dodawać do zup, przygotowywać w zapiekankach, a nawet jako kotlety lub burgery. Jego uniwersalność sprawia, że świetnie komponuje się również z wieloma potrawami, w tym curry, risotto oraz kremami.
